مقدمه‌ای از دکتر سیّدحسین صفایی.. 11
سرآغاز. 15
فهرست اختصارات... 21
بخش اول: ماهیت ثمن و اقسام آن
فصل اول - ماهیت ثمن.. 25
گفتار اول: تعریف ثمن.. 26
الف) حقوق ایران.. 26
ب) حقوق خارجی.. 28
گفتار دوم: نقش ثمن.. 33
الف) حقوق ایران.. 33
ب) حقوق خارجی.. 35
گفتار سوم: شرایط اعتبار ثمن.. 36
فصل دوم - اقسام ثمن از حیث معلوم‌بودن.. 41
گفتار اول: ثمن مشخص..... 41
الف) تعیین صریح ثمن.. 41
ب) تعیین ضمنی ثمن.. 42
1ـ ارادۀ ضمنی واقعی.. 44
2ـ ارادۀ ضمنی عرفی.. 46
3ـ ارادۀ ضمنی قانونی.. 49
ج) مصادیق خاص.... 50
1ـ نرخ‌گذاری توسط مقامات دولتی.. 50
2ـ تعیین ثمن در مزایده یا حراج.. 51
3ـ تعیین ثمن بر مبنای اعلام بهای خرید.. 53
گفتار دوم: ثمن قابل تعیین.. 53
الف) تعیین ثمن با ارجاع به ضوابط شخصی.. 54
1ـ تعیین ثمن با توافق آتی طرفین.. 54
2ـ تعیین ثمن توسط یکی از متعاملین.. 54
3ـ تعیین ثمن توسط شخص ثالث... 55
ب) تعیین ثمن با ارجاع به ضوابط عینی (نوعی). 56
گفتار سوم: ثمن تعیین‌نشده. 57
الف) سکوت مطلق در تعیین ثمن.. 58
ب) سکوت همراه با قرینه. 58
ج) ثمن باز یا تعیین‌نشده و اهمیت آن.. 59
1ـ تعریف.... 59
2ـ علل اقتصادی کاربرد آن.. 61
3ـ مصادیق رایج.. 63
1ـ3ـ پیش‌فروش مصنوعات و تولیدات... 63
2ـ3ـ پیش‌فروش آپارتمان.. 64
گفتار چهارم: تقسیم‌بندی نظام‌های حقوقی.. 65
الف) قوانین کشورهای پذیرندۀ اصل ضرورت تعیین ثمن.. 65
ب) قوانین کشورهای پذیرندۀ ثمن باز. 66
ج) مقررات فراملّی.. 67
بخش دوم: تعیین ثمن و رفع غرر
فصل اول - معین‌بودن ثمن.. 71
گفتار اول: مفهوم معین‌بودن.. 71
الف) تعریف معین‌بودن.. 71
ب) قلمرو معین‌بودن.. 72
1ـ تردید در اشیای مثلی و قیمی.. 72
2ـ تعهد تخییری و تعهد بدلی.. 73
3ـ ایجاب مردد. 76
4ـ شروط مردد. 77
ج) ضمانت اجرای معین‌نبودن ثمن.. 79
فصل دوم - معلوم‌بودن ثمن.. 81
گفتار اول: مفهوم معلوم‌بودن.. 81
الف) تعریف معلوم‌بودن.. 81
ب) مقایسۀ معلوم‌نبودن و اشتباه. 84
ج) مقایسۀ معلوم‌نبودن و احتمالی‌بودن عقود. 85
د) مبانی لزوم تعیین ثمن.. 86
1ـ مبانی عقلی.. 87
1ـ1ـ نظم عمومی.. 87
2ـ1ـ بنای عقلاء و سیرۀ خردمندان.. 87
2ـ سایر مبانی.. 88
1ـ2ـ اجماع.. 88
2ـ2ـ احادیث... 90
1ـ2ـ2ـ بحث سندی.. 90
2ـ2ـ2ـ بحث دلالت... 91
گفتار دوم: حدود معلوم‌بودن.. 91
1ـ ضابطۀ معوض یا غیرمعوض‌بودن معامله. 93
2ـ ضابطۀ مغابنه‌ای یا مسامحه‌ای‌بودن معامله. 94
3ـ ضابطۀ عرفی.. 96
فصل سوم - رفع غرر. 103
گفتار اول: تحلیل غرر. 103
الف) تعریف غرر. 103
1ـ تردید در وجود یا حصول.. 103
2ـ تردید در اوصاف کمی یا کیفی.. 104
ب) موارد غرر. 105
1ـ عدم اطمینان به وجود مورد معامله. 105
2ـ عدم اطمینان به قدرت تسلیم مورد معامله. 105
3ـ عدم اطمینان به کمیت و کیفیت... 107
ج) ضابطۀ رفع غرر. 108
1) ضابطۀ نوعی.. 108
2) ضابطۀ شخصی.. 109
د) تردید در معلوم یا معین‌بودن.. 112
گفتار دوم: نقش عرف در رفع غرر. 113
الف) دخالت عرف در تشخیص غرر. 116
ب) تعارض عرف و قانون.. 118
ج) نقش عرف در اجزاء و توابع مجهول.. 121
د) شرط مجهول.. 122
گفتار سوم: توافق بر معاملۀ غرری.. 125
الف) اثر تراضی بر معاملۀ غرری.. 125
ب) معاملۀ مجهول با ضمیمۀ معلوم. 128
بخش سوم: اعتبار روش‌های تعیین ثمن
فصل اول - ثمن قابل تعیین.. 133
گفتار اول: تعیین ثمن بر اساس ضوابط عینی.. 133
1ـ حقوق کشورهای طرف‌دار حقوق نوشته. 134
الف) حقوق فرانسه. 134
ب) سایر کشورها 136
2ـ حقوق کشورهای کامن‌لا.. 136
3ـ حقوق کشورهای عربی.. 137
4ـ مقررات فراملّی.. 138
5 ـ حقوق ایران.. 139
گفتار دوم: تعیین ثمن بر اساس ضوابط شخصی.. 147
الف) تعیین ثمن با توافق بعدی طرفین.. 148
ب) ارجاع تعیین ثمن به ارادۀ یکی از متعاملین.. 150
1ـ حقوق تطبیقی.. 150
۱-۱- حقوق فرانسه. 150
2-1- حقوق سایر کشورها 153
2ـ دیدگاه حقوق ایران.. 155
3ـ دیدگاه کنوانسیون.. 160
ج) ارجاع تعیین ثمن به شخص ثالث... 162
1ـ وضعیت حقوقی شخص ثالث... 166
1ـ1ـ شخص ثالث به‌عنوان وکیل متعاملین.. 166
2ـ1ـ شخص ثالث به‌عنوان حَکَم منصوب متعاملین.. 168
2ـ تعیین‌نشدن ثمن توسط شخص ثالث... 172
1-2: راه‌حل اول یا شیوۀ جانشینی دادگاه. 173
۲-۲: راه‌حل دوم یا عدم امکان روش جانشینی.. 175
3-2: راه‌حل سوم یا فسخ قرارداد یا تعیین قیمت معقول.. 178
4-2: راه‌حل پیشنهادی در حقوق ایران.. 178
3ـ تعیین ثمن ناعادلانه. 182
1ـ3ـ بطلان نظر شخص ثالث و جانشینی دادگاه. 183
2ـ3ـ عدم جانشینی دادگاه. 184
3ـ3ـ حقوق ایران.. 185
گفتار سوم: تعدیل قراردادی.. 188
الف) قرارداد اصلاحی یا الحاقیه. 189
ب) شروط تعدیل.. 189
فصل دوم - ثمن تعیین‌نشده. 195
گفتار اول: اعتبار ثمن تعیین‌نشده در حقوق تطبیقی.. 196
1ـ بنای طرفین بر قیمت معلوم. 196
2ـ بنای طرفین بر ثمن قابل تعیین.. 197
الف) کشورهای طرف‌دار حقوق نوشته. 198
ب) کشورهای طرف‌دار حقوق کامن‌لا.. 198
ج) حقوق کشورهای عربی.. 200
د) قوانین فراملّی.. 201
گفتار دوم: اعتبار ثمن تعیین‌نشده در کنوانسیون و حقوق ایران.. 201
الف) دیدگاه کنوانسیون.. 201
1ـ تفسیر مواد 14 و 55. 202
1ـ1ـ تفسیر مادۀ 14. 202
2ـ1ـ تفسیر مادۀ 55. 204
2ـ نحوۀ حل تعارض مواد 14 و 55. 206
1ـ2ـ احراز صحت قرارداد باتوجه‌به قانون حاکم بر قرارداد. 206
2ـ2ـ اجمال کنوانسیون و رعایت مادۀ 7 کنوانسیون.. 207
3ـ2ـ حکومت مادۀ 55 بر مادۀ 14 کنوانسیون.. 207
4ـ2ـ لزوم اجرای مادۀ 55 در صورت عدم پذیرش بخش دوم کنوانسیون.. 210
5ـ2ـ احراز صحت قرارداد باتوجه‌به مفاد تراضی.. 210
6ـ2ـ نتیجه. 211
3ـ نحوۀ حل تعارض در رویۀ قضائی.. 213
۳-۱: رأی دیوان عالی اتریش.... 213
۳-۲: رأی بوداپست (24 مارس 1992). 214
۳-۳: رأی دیوان عالی فدراسیون روسیه. 215
۳-۴: رأی دادگاه سوئیس (1997). 216
۳-۵: رأی دیوان عالی مجارستان (25 سپتامبر 1992). 217
ب) موضع حقوق ایران در مورد ثمن باز. 219
گفتار سوم: ضوابط تعیین ثمن در فرض ثمن تعیین‌نشده. 221
بند اول: تعیین ضوابط بر اساس قیمت موجود. 221
الف) قیمت موجود در بازار. 221
1ـ ضابطۀ محل انعقاد. 222
2ـ ضابطۀ محل اجراء. 224
ب) فرض قیمت مورد مطالبۀ فروشنده. 225
بند دوم: ضوابط تعیین ثمن بر اساس قیمت معقول.. 226
الف) حقوق تطبیقی.. 226
ب) مفهوم قیمت معقول.. 227
بند سوم: ضابطۀ مدنظر کنوانسیون.. 228
سخن پایانی: جمع‌بندی و پیشنهادها 231
فهرست منابع.. 245
الف) منابع فارسی.. 245
1ـ کتب... 245
2ـ مقالات... 249
3ـ رساله‌ها 249
4ـ جزوات و تقریرات... 250
ب) منابع عربی.. 250
ج) منابع انگلیسی.. 252
1ـ کتب... 252
2ـ قوانین و مقالات... 254
د) منابع فرانسه. 255
هـ) سایت‌های اینترنتی.. 255
برای آشنایی با دیگر آثار این مولف اینجا را کلیک کنید. پیش از این انتشارات گنج دانش افتخار داشته که کتاب وزین حقوق قراردادها را از ایشان به طبع برساند.